Faşist rejim ve aydınları

Türkiye’nin 1980 sonrası toplumsal ve siyasal yaşantısına baktığımızda 12 Eylül’ün Türkiye açısından ciddi bir yön değişikliği tasarladığını ancak bugün görebiliyoruz.

12 Eylül 1980’de Kenan Evren liderliğindeki Amerikancı cunta iktidara el koyduğunda 12 Mart darbesinin üzerinden ancak on yıl geçmişti ve 12 Eylül yeni bir 12 Mart olarak algılanmıştı.

12 Mart darbesi çokça söylendiği şekliyle bir “balyoz harekatı”ydı ve amacı da gelişen toplumsal muhalefeti dağıtmaktı. Ancak darbe ne kadar ağır olursa olsun toparlanma yine de mümkündü ve öyle de olmuştu.

Tam da bu nedenle 12 Eylül darbesi sadece 12 Mart tipi bir darbe olarak değil yeni bir rejim olarak geldi: 12 Eylül rejimi!

12 Eylül, yeni bir rejim kurmak için geliyordu ve yeni bir rejimin kurulması için de eskisinin yıkılması gerekiyordu. 12 Eylül rejimi Cumhuriyet’i yıkmak için cumhuriyetin yarattığı toplumsal projenin yerine yeni bir toplumsal proje inşaa etmek üzere yola koyuldu. O nedenle ve çok haklı olarak bugün, ekonomiden siyasete, kültürden sanata her alanda yaşanan sıkıntılarımızın kökeni bir şekilde 12 Eylül’e bağlanıyor.

12 Eylül yeni bir toplumsal projeyi yürürlüğe koymak için bu toplumsal projenin savunusunu yapacak bir düşünsel ve siyasal mekanizmaya ihtiyaç duymaktaydı. 12 Eylül aydını bu projenin ideolojik taşıyıcısı olarak piyasaya sürüldü.

12 Eylül rejiminin kendi aydınını yaratma ihtiyacı hayatiydi. Zira toplumsal muhalefetin ezildiği, sol örgütlenmenin tümden yasaklandığı bir ortamda hâlâ ayakta duran cumhuriyet aydını, gelmekte olan faşizme karşı daha ilk anda hem bir direniş aracı hem de toplumu aydınlatan ve uyaran bir işaret fişeği olmuştu.

12 Eylül’ün en karanlık günlerinde herkesin sustuğu ve köşesine çekildiği bir dönemde Kenan Evren’in karşısına çıkıp Aydınlar Dilekçesi’ni faşizmin yüzüne çarpan Aziz Nesin örneği cumhuriyet aydınının yok edilmesinin faşizm açısından ne kadar gerekli olduğunu ortaya koyuyordu. Aziz Nesin, 12 Eylül’deki bu direnişin bedelini ödediği yetmezmiş gibi 1993’de 12 Eylül’ün beslemesi Şeriatçı hareket tarafından Sivas’ta katledilmek istendi.

Cumhuriyet aydınına yönelik sistemli saldırıda Aziz Nesin belki o dönem sağ kalmayı başardı ancak Uğur Mumcu başta olmak üzere pek çok Atatürkçü aydın katledilmekten kurtulamadı.

İdeolojik saldırının yetersiz kaldığı noktada 12 Eylül rejiminin arkasındaki emperyalist destek devreye girdi ve Atatürkçü aydınlar birbiri ardına katledilerek cumhuriyet aydını geleneğinin ayakta kalan son temsilcileri de yok edildi.

Bugün Atatürk ve cumhuriyet düşmanı aydın şebekesi işte 12 Eylül’ün açtığı bu dikensiz
yoldan ilerleyerek aydın sıfatını kazanabildi.



Kemalizmden intikam alma operasyonu
12 Eylül Kemalizmden intikam almak için kapsamlı bir operasyon başlatırken 12 Eylül’ün faşist aydını bu saldırının tetikçisi olarak işlevselleşti.

Elbette bu tür bir politik öç alma operasyonunun salt aydınlar vasıtasıyla tamamlanması mümkün değildi. 12 Eylül Atatürk’ün Cumhuriyet’i kurarken oluşturduğu üniter ve laik devlet yapısına karşı bir siyasal projeyi de daha ilk günden piyasaya sürdü. Üniter devleti yok etmek için Kürtçü hareket, laik devleti yok etmek için de Şeriatçı hareket 12 Eylül rejimi tarafından beslendi ve bugün Kürt-İslam Faşizmi olarak adlandırdığımız birliktelik ortaya çıkarıldı.

12 Eylül aydını ile siyaset arasındaki ilişki de bu noktada başladı. 12 Eylül aydını politik alanda bu Kürt-İslamcı yükselişin militan bir savunucusu olurken aynı zamanda üniter ve laik devlet noktasında gelişecek toplumsal direncin kırılması için de özel bir misyon yüklendi. Toplumda bağımsızlık noktasındaki her türlü tepki milliyetçilik ve faşizm olarak damgalanırken laiklik konusundaki her türlü toplumsal hassasiyet de özgürlük düşmanlığı olarak gösterilmeye çalışıldı.

12 Eylül’le iktidara gelip yerleşen Kürt-İslamcı faşizm halkın aydınlanmasını değil gericileştirilmesini amaçlıyordu. 12 Eylül aydını da toplumsal gericilikle mücadele yerine bu gericilikten beslenmeyi tercih etti. Toplum gericileşip gerici güçleri iktidara taşıdıkça 12 Eylül aydını da iktidardan sağladığı rantı korumuş olacaktı.

Bunun için, Atatürkçülük, milliyetçilik, laiklik, bağımsızlık gibi kavramlar yerden yere vuruldu. Her türden gerici talep ise özgürlük adı altında meşrulaştırılmaya çalışıldı. Ortaçağ karanlığının simgesi olan türban işte böylesi bir iklim içinde meşrulaştırıldı ve AKP iktidarı bu yoldan iktidara taşındı.

Özgürlükçü değil ırkçı!
1980 sonrası dönemde yıldızı parlatılan aydın şebekesi Atatürk’e ve cumhuriyet’e sahip çıkmayı resmi ideoloji olarak gösterip bu değerlere küfrederken aslında 12 Eylül’ün gösterdiği hedef doğrultusunda faşist bir ideolojinin savunuculuğuna soyunmaktaydı. Ancak açıkça faşist bir ideolojinin savunuculuğunu üstlenen tetikçi aydın bunun ideolojik kılıfını bulmakta da gecikmedi: özgürlük ve demokrasi!

“Özgürlükçü’ ve “demokrat” sıfatlarının havada uçuştuğu bir siyasal ortamda PKK terörünün bile savunulabildiği bir ideolojik iklim yaratıldı.

Bu operasyonun önemli bir ayağı üniter yapının temel direği olan milli kimliğin ve ulusal kültürün ortadan kaldırılmasıydı. Alt-üst kimlik tartışması olarak başlayan ama bugün gelinen noktada milli kimliğe ve üniter yapıya karşı her türlü etnik kimliğin ırkçılık düzeyinde savunulmasına varan bir kimlik politikası 12 Eylül aydınının temel propagandasıdır.

12 Eylül aydını o derece ırkçıdır ki Türk’ten ölesiye nefret eder. Türk’ten başka herhangi bir mazlum millet kimliği de aynı şekilde geri ve aşağılık bir kategoridir. Batı ve Batılı medeni ve özgürlükçü iken Üçüncü dünya her türlü geriliğin simgesidir bunlar için.

Bunların yazılı tüm metinlerine bakın tek değerlendirme ölçütü “ırk”tır. Kullandıkları tek kategori ırktır. Dünya tarihini açıklarken de Türkiye’nin tarihine bakarken de gördükleri tek şey ırkların mücadelesidir.

Ancak her konuda olduğu gibi bu konuda da Batının bir şekilde aklanması söz konusudur. Batının ırkçı, katliamcı ve barbar kimliğini unutup bunun yerine “ırkçı ve barbar Türk” tarifini koyar ve Batıya yaranmak için Türklere küfretmeyi tercih eder 12 Eylül aydını.

O nedenle bunların sanat, kültür, edebiyat diye ortaya koydukları şey de rezil bir ırkçılık olmaktadır sadece.

Aydın pazarı
12 Eylül aydının bu açık ihanetini ortaya çıkaran şeyse 12 Eylül sonrasında ortaya çıkarılan pazar mekanizmasıdır. 12 Eylül’le birlikte ilk kez olarak sistematik bir aydın pazarı oluşturulmuştur ve tüm siyaset, kültür, sanat ve edebiyat dünyası bu çerçevede şekillendirilmiştir. Bugün mevcut tekelci yapı içinde iyi bir yazar, iyi bir romancı, iyi bir şair olmanın hiç önemi yoktur. Zira sistem içinde iyilere değil itaat edenlere yer vardır sadece. Dolayısıyla bu aydın pazarı içinde varolmanın ve tutunmanın tek yolu da sisteme biat emektir.

12 Eylül sonrası dönemde gerçek anlamda tek bir aydın örneğinin bile ortaya çıkmaması tam da bu nedenledir. 12 Eylül kendi aydınını yetiştirirken gerçek aydınını ortaya çıkacağı tüm zemini de ortadan kaldırmıştır. Sistem artık aydın değil midesinden düzene bağlanmış yeteneksiz ve vasat propagandacılar yetiştirmektedir.

Tabii bunun bir adım ötesi sistemden beslenen tüm çarkların sistemin birer uzvu haline gelmesidir. Sistemden beslenen aydın bu konumun gereği olarak bilincini de değiştirir ve sistemin ateşli bir savunucusu haline gelir.

Bu andan itibaren aslında aydın olma vasfı da tümüyle ortadan kalkmıştır. Türkiye’nin aydın geleneğini azıcık takip eden herkes cumhuriyet aydınının her zaman egemen sınıfların ve iktidarların karşısında yer aldığını bilir. Türkiye tarihinin 1980 öncesi döneminde öne çıkan aydınların istisnasız tamamı mevcut iktidarların ve emperyalist merkezlerin karşısında konumlanmış ve bütün ömürlerini bu güçlerle mücadeleyle geçirmişlerdir. Nazım Hikmet’ten Aziz Nesin ve Uğur Mumcu’ya kadar cumhuriyet kuşağı aydını iç ve dış iktidar odaklarının en büyük düşmanlarından birisidir ve bundan dolayı hapishanelerde yaşamaya alışmış, bütün yaşamları baskı ve yıldırmalarla geçmiş ve kimi zaman da katledilerek ortadan kaldırılmışlardır.

Peki ya bugünün o çok özgürlükçü ve demokrat aydıncıkları? Bunların bir kez bile hakim güç odaklarını ya da emperyalist merkezleri eleştirdiği görülmüş müdür?

Bırakın eleştirmeyi bunlar emperyalizme, iktidara ve sermayeye karşı mücadele etmeyi bile gericilik olarak damgalayacak kadar işbirlikçileşmişlerdir. Bu da normaldir. Zira 12 Eylül aydını artık bu sistemin ve sistemin efendilerinin hizmetine girmiş aklını ve bilgisini bu merkezlerin kullanımına teslim etmiştir. Tam anlamıyla bir pazar mamülü haline gelmiştir.

Elbette böylesi bir pazar mantığıyla işleyen bir mekanizmadan kültür, edebiyat ya da siyaset adına işe yarar bir şey çıkmasına da imkan yoktur.

Aydının misyonu da artık halkı aydınlatmak ya da toplumu dönüştürmek değil emperyalizmin merkezlerinde üretilen komprador ideolojinin ülke içinde kök salmasını sağlamaktır.

“Batının ne kadar özgürlükçü olduğu”ndan tutun da “demokrasinin ancak Batı ile ilişkiler sayesinde gelişebileceği”ne kadar pek çok sömürgeci tez halka bunlar aracılığıyla aşılanmaktadır.

Burası 12 Eylül aydınının Tanzimat aydını ile olan göbek bağıdır. 12 Eylül aydını da tıpkı Tanzimat aydını gibi Batının devşirmesidir. Devşirme aydın kimliksiz vatansız, dilsiz bir yabancıdır. Tanzimat aydını bütün düşünsel kaynağını Batıdan aldığı için Batılı olmayan bir Batıcıya dönüşmüş ve toplumdan kopuk ve topluma yabancı bir vaka haline gelmişti.

12 Eylül aydını ise son derece bilinçli bir biçimde Batının düşünsel yönlerini almanın ötesinde Batıya fahişelik etmeyi tercih etmiştir ve bu yönüyle Tanzimat aydınını çoktan aşmıştır.

Faşizmin paralı askerleri
Bu 12 Eylül aydını tiplemesinin öne çıkan örnekleri arasında Murat Belge, Ahmet Altan, Baskın Oran ve Orhan Pamuk gibi isimleri saymak mümkün.

Belge ve Altan farklı sol kökenlerden gelmekle birlikte bugün iktidar yandaşı, Şeriatçıların finanse ettiği ve CIA’nın yönlendirdiği Taraf gazetesi çatısı altında aynı yerde buluşmuşlardır. Geçmişte ayrı yerlerde bulunmalarının da sadece oynadıkları rolün gereği olup olmadığını ancak bugün sorabiliyoruz.

Belge, geçmişten bugüne teorik/ideolojik lafazanlıklarla solu liberalizmin peşine takmaktan başka bir şey yapmamak bir yana bugün Türk solunu vareden bütün değerlere küfreden bir çizginin basındaki en militan sözcüsü durumunda. Ancak konformist çizgisi söz konusu olduğunda bugün dünden daha ileri bir konumda olduğu da görülüyor.

Ahmet Altan, porno romancılığından genel yayın yönetmenliğine terfi edilip ödüllendirilirken bunu sadece Atatürk ve cumhuriyet düşmanlığındaki performansına borçlu olduğunu belirtmek gerek.

Belge ve Altan “resmi ideoloji”yle mücadele adı altında bugün açıkça AKP faşizminin paralı askerliğine soyunmuş durumdalar ama en azından sol içinde yıllardır nasıl bir misyon üstlendikleri artık anlaşılmış görünüyor.

Baskın Oran 12 Eylül’den sonra sol içinde “12 Eylül’ü eleştiren” isim olarak ün yaptı. Ancak Kenan Evren “Atatürkçüyüm” derken ne kadar numara yapıyorduysa Baskın da “12 Eylül’ü eleştiriyorum” derken aynısını yapıyordu. 12 Eylül, kendisini eleştirme hakkını da bir tek kendi aydınlarına veriyordu.

Baskın’ın 12 Eylül’ün hemen ertesinde Kürtçülük ve Ermenicilikte başa güreşirken bugün de Kürt-İslamcı AKP iktidarın en sıkı savunucusu olması ideolojik açıdan 12 Eylül’le ne kadar örtüştüğünü gösteriyor. Baskın Oran aynı zamanda bu aydın pazarı içinde işleyişi en iyi kavrayan isim oldu. AKP iktidarını ilk günden itibaren savunan Baskın hem AKP’yi destekleme konusunda diğer dostlarının yolunu açtı hem de bu desteği paraya çevirmeyi başardı. Baskın’ın muhalif pozunda ortalıkta gezip başbakanlık tarafından bir rapor hazırlatılacağında başvurulan ilk isim olması bile bunların muhalifliklerinin ne oluğunu gösteriyordu. Elbette işin ucunda önemli miktarda para vardı ve bütün o özgürlük, kimlik, demokrasi tartışması içinde gizlemek istedikleri de buydu.

Orhan Pamuk ise 12 Eylül aydını açısından bir prototiptir.

Pamuk bırakın emperyalizme karşı çıkmayı bu kavramı hafızasından bile silmiş bir örnek. AB ve ABD komiserlerinin ülke içindeki en yakın dostu. Ayrıca Kürt-İslamcı iktidarın gözbebeği ve Çankaya’daki resepsiyonların davet listesinin ilk sırasında. Büyük sermaye açısından da Pamuk Türkiye’nin iftihar kaynağı olarak görülüyor ve el üstünde tutuluyor.

Pamuk’un kitapları ise bırakın basılmayı daha proje aşamasında iken bile tekelci basının reklam kampanyalarıyla ödüllendirilmektedir. Pamuk’un piyasaya çıkan son kitabı ile ilgili tanıtım kampanyası da komprador sistemin nasıl işlediğini ele vermektedir aslında. Pek çok köşe yazarı kitabı daha okumadan övmeye başlamışlardır. Piyasaya çıktığında ise büyük reklam kampanyalarıyla karşılanmıştır.

Pamuk, pek çok 12 Eylül aydınının aksine solculuktan da istifa etmiştir. Sistemin “yaramaz” ve “dahi” çocuğu olarak o kadar şımartılmıştır ki, artık solcu maskesi takmasına da gerek yoktur.

Buna rağmen Pamuk’un son kitabıyla ilgili ilginç bir propaganda haberi kendisini sol zanneden Birgün gazetesinde çıktı: “Raflarda Orhan Pamuk bolluğu”

Demek ki Pamuk’un sanat diye ortaya koyduğu şey ancak raflarda bolca bulunan bir şey olabiliyor. “Sol” bir gazetenin bile Pamuk’un romanında öne çıkarabildiği tek şeyin bu olması ilginç. Bu bol şeyin pazar tezgahındaki karpuzdan ne farkı bulunduğu ise gerçekten merak konusu.

Ancak bu bolluk meselesi başka bir açıdan da önemli. Pamuk, sistem tarafından devşirilen bir aydın olmanın ötesinde emperyalist merkezlerin de takdirlerini kazanmak gibi bir başarıya imza atmış durumda. O nedenle Pamuk artık bu “azgelişmiş” Türklerin arasında bulunmaktan bile imtina ediyor, soluğu New York’ta alıyor. Bir Amerikan üniversitesinde hocalık görevi kaptığını da eklemek gerek. Ne de olsa Nobelli bir yazar artık.

Ülke içindeki itibarı da buna paralel olarak artıyor. Tekelleşmiş yayın piyasası içinde Pamuk’un her kitabı, üstelik okunmadığı artık herkesçe bilindiği halde tezgâhlara yığılıyor. Bir anlamda okuyucunun gözüne sokuluyor.

Peki Pamuk acaba “Türkler 1 milyon Ermeni’yi ve 30 bin Kürdü kesti” demeseydi ne olurdu? Kitapları yine raflarda bolca bulunur ve adeta okuyucunun gözüne sokulurcasına raflara yığılır mıydı? Kaç tane köşe yazarı bu sözleri sarfetmeseydi Pamuk’un kitabını daha okumadan tanıtırdı ve dahası Batı, Pamuk’un metinlerine Nobel vermeyi bırakın adını bile anmaya değer bulur muydu?

Faşist propaganda ve aydın terörü
Bugün 12 Eylül’ün beslemesi Kürt-İslamcı AKP, doludizgin bir faşist rejime doğru ilerlerken önündeki tüm muhalifleri de bir şekilde susturmanın yolunu bulmuş durumda. AKP faşizmine karşı çıkan herkes bir şekilde derdest edilip içeri alınıyor. Muhalif olabilecek herkese de gözdağı veriliyor.

Kürt-İslamcı faşizmin ideolojik tetikçiliğini üstlenen aydın çetesi ise bu faşistleşme sürecinin koltuk değneği işlevi görüyor. Hitler faşizmi Gobbels’in başında bulunduğu bir faşist propaganda bürosu aracılığıyla faşizmin yerleşmesi için çalışıyordu.

Bugün 12 Eylül aydını dediğimiz aydın çetesi de her biri birer Gobbels olma aşkıyla faşizme hizmet ediyorlar.

Öyle ki bunların karşı çıktığı her şey resmi ideoloji olarak damgalanıyor ve bu fikirleri savunan herkes de anında faşist damgası yiyor.

12 Eylül’ün faşist aydın terörünün tek bir isteği var; her dediklerinin kabul edilmesi, herkesin onların gibi düşünmesi. Bunu yapmayanların ise değil düşünmelerine imkan olsa yaşamalarına bile şans tanınmayacak.

Bu aydın terörü iktidar faşizmi ile birleştiğinde bugünün Türkiyesinde Türk olmak, Atatürkçü olmak, solcu ve sosyalist olmak bile neredeyse yasaklanmış durumda.

Ama her çıkışın mutlak bir inişi de vardır.

Hitler ve Mussolini faşizminin bile yıkıldığı